Sahte Fatura (Naylon Fatura) Nedir?
Naylon fatura, gerçek bir muamele veya duruma dayanmakla birlikte bu muamele veya durumu mahiyet veya miktar itibariyle gerçeğe aykırı şekilde yansıtan faturadır. Sahte fatura düzenleme, miktarın gerçeğe aykırı, fiyat ya da tutarın eksik veya fazla gösterilmesidir.
Sahte (naylon) fatura düzenleme amacı vergi kaçırmaktır. Bu nedenledir ki suç Vergi Usul Kanununda tanılanmıştır.
Sahte Fatura Kullanma Suçu Nedir?
Sahte (naylon) fatura düzenleme amacı vergi kaçırmaktır. Bu nedenledir ki suç vergi kaçakçılığı suçu kapsamında düzenlenmiştir.
Sahte fatura kullanma suçu, vergi kaçırmak amacıyla, mahiyeti ve miktarı itibariyle yanıltıcı (sahte) fatura düzenlemek ve kullanmakla oluşur.
Sahtecilik; gerçekte olmayan bir belge tanzim ederek düzenlemek veya mevcut ve gerçek bir belge üzerinde tahrifat yaparak değişiklik yapmak ve bu belgeyi kullanmak olarak tanımlanabilir.
Sahte belge düzenleme veya kullanma suretiyle vergi kaçakçılığı suçunda, kişilerin haksız kazanç sağlaması, hazinenin zarara uğratılması engellenmekte, devletin vergilendirme hak ve yetkisi korunmakta, vergi kaybının önlenmesi amaçlanmaktadır.
Sahte Fatura Düzenleme (Naylon Fatura) Suçu Unsurları
Naylon fatura düzenleme suçu, VUK’nun 359. maddesinde yaptırıma bağlanmıştır.
Sahte fatura düzenleme (naylon fatura) suçu unsurları:
1. Maddi Unsur
1.1. Suçun maddi unsurlarından biri fail ve mağdurdur.
Fail: Sahte fatura düzenleme suçunun faili, mükellef, vergi sorumlusu, işyerinde çalışan dahil her gerçek kişi olabilir. İşyerinde çalışan herhangi bir kişi de bu suçu işleyebilir.
Mağdur: Sahte belge düzenleme veya bu sahte belgeyi kullanma suretiyle işlenen vergi kaçakçılığı suçunun mağduru, toplumu oluşturan herkestir.
1.2. Suçun konusu: VUK m. 359’da düzenlenen sahte fatura düzenleme veya bu sahte faturayı kullanma vergi kaçakçılığı suçunun konusu, vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti buluna faturadır.
1.3. Fiil: Faturaların asıl veya suretlerinin tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlenmesi veya bu faturaların kullanılması suçun fiil unsurunu oluşturmaktadır.
2. Manevi Unsur
VUK’nın 359/b maddesinde yer alan sahte belge (fatura) düzenleme suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Suç doğrudan kastla işlenebileceği gibi olası kastla da işlenebilir. Failin kastından söz edilebilmesi için, vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgelerin (faturaların) asıl veya suretlerinin tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlediğini bilmesi gerekir.
3. Hukuka Aykırılık
TCK’da yer alan kanun hükmünün yerine getirilmesi, meşru savunma, ilgilinin rızası ve hakkın kullanılması gibi hukuka uygunluk nedenlerinin sahte fatura düzenleme ve kullanma suçunda uygulanma imkanı yoktur. Bu nedenle sahte belgenin düzenlenmesi ve kullanılması ile hukuka aykırılık koşulu gerçekleşmiş olmaktadır..
Sahte Fatura Düzenleme ve Kullanma Suçu
Sahte belge (fatura) düzenleme ve kullanma suçu VUK m. 359/b’de düzenlenmiştir. Buna göre;
Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir.
Bilmeden Sahte Fatura Kullanma
Sahte fatura kullanma suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Suç doğrudan kastla işlenebileceği gibi olası kastla da işlenebilir. Failin kastından söz edilebilmesi için, vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgelerin (faturaların) asıl veya suretlerinin tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlediğini bilmesi gerekir.
Bilmeden sahte fatura kullanmak, olası kast kapsamına da girmiyorsa suç oluşturmaz. Zira sahte fatura kullanma suçu taksirle işlenebilen bir suç değildir.
Sahte Fatura Düzenleme Cezası
Sahte fatura düzenleme cezası, bir başka ifadeyle günlük hayatta kullanılan şekliyle naylon fatura düzenleme cezası üç yıldan sekiz yıla kadar hapistir.
VUK m. 359/b’de “Vergi kanunları uyarınca tutulan veya düzenlenen ve saklama ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koyanlar veya hiç yaprak koymayanlar veya belgelerin asıl veya suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenleyenler veya bu belgeleri kullananlar, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge, sahte belgedir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Sahte Fatura Kullanma Suçunda Etkin Pişmanlık ve Ceza İndirimi
Sahte fatura düzenleme ve sahte fatura kullanma suçunda, verginin ziyaa uğratıldığının tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödenmesi halinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilir.
Tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda verilecek ceza yarı oranında indirilir.
VUK m. 359’da yazılı suçların işlenişine iştirak eden suç ortaklarının bu suçların işlenmesinde menfaatinin bulunmaması halinde, TCK’nın suça iştirak hükümlerine göre hakkında verilecek cezanın yarısı indirilir.
VUK m. 371’de belgelerde sahtecilik kapsamında sahte fatura düzenleme ve sahte fatura kullanma suçunda etkin pişmanlık hali düzenlenmiştir. Buna göre;
Beyana dayanan vergilerde vergi ziyaı cezasını gerektiren fiilleri işleyen mükelleflerle bunların işlenişine iştirak eden diğer kişilerin kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber vermesi hâlinde, haklarında aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla vergi ziyaı cezası kesilmez.
1. Mükellefin keyfiyeti haber verdiği tarihten önce bir muhbir tarafından her hangi resmi bir makama dilekçe ile veya şifahi beyanı tutanakla tevsik edilmek suretiyle haber verilen husus hakkında ihbarda bulunulmamış olması (Dilekçe veya tutanağın resmi kayıtlara geçirilmiş olması şarttır.).
2. Haber verme dilekçesinin yetkili memurlar tarafından mükellef nezdinde haber verilen olayın ilgili olduğu vergi türüne ilişkin bir vergi incelemesine başlandığı veya olayın ve ilgili olduğu vergi türünün takdir komisyonuna intikal ettirildiği günden evvel (Kaçakçılık suçu teşkil eden fiillerin işlendiğinin tespitinden önce) verilmiş ve resmi kayıtlara geçirilmiş olması.(2)
3. Hiç verilmemiş olan vergi beyannamelerinin mükellefin haber verme dilekçesinin verildiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde tevdi olunması.
4. Eksik veya yanlış yapılan vergi beyanının mükellefin keyfiyeti haber verme tarihinden başlayarak onbeş gün içinde tamamlanması veya düzeltilmesi.
5. Mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak onbeş gün içinde ödenmesi.
Sahte Fatura Düzenleme ve Kullanma Suçunda Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanması
Naylon fatura düzenleme suçu zincirleme işlenebilen bir suçtur. Öncesinde her vergi yılı ayrı bir suç olarak nitelendirilirken 08.04.2022 tarihinde 7394 sayılı kanunla yapılan değişiklikle, VUK m. 359’da düzenlenen suçların, bu kapsamda naylon fatura düzenleme suçunun birden fazla takvim yılı veya vergilendirme dönemi içinde aynı suç işleme kararının icrası kapsamında işlenmesi halinde, zincirleme suç hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
Sahte Fatura Kullanma Suçu Zamanaşımı
Zamanaşımı bakımından TCK m. 66 hükümlerine bakmak gerekir. Buna göre beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda dava zamanaşımı süresi onbeş yıldır.
Sahte fatura kullanma suçu cezasının üç yıldan beş yıla kadar hapis olduğu dikkate alındığında, sahte fatura kullanma suçu zamanaşımı süresi de onbeş yıl olmaktadır.
Sahte Fatura Düzenleme Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme Hangisidir?
VUK’da sahte fatura kullanmak veya düzenleme suçunda görevli ve yetkili mahkemenin belirlenmesine ilişkin özel bir düzenleme yoktur. Bu sebeple genel kanun olan CMK’da öngörülen kurallara göre görevli ve yetkili mahkemeyi belirlemek mümkündür. Buna göre;
Sahte fatura düzenleme ve kullanma suçlarında görevli mahkeme asliye ceza mahkemesi; yetkili mahkeme de suçun işlendiği yer, kabul edilen mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesindeki asliye ceza mahkemesidir.
Sahte Fatura Kullanma Yargıtay Kararları
Ceza Genel Kurulu, 22.09.2022, 2022/334 E., 2022/576 K.
... Şti. hakkında düzenlenen vergi raporlarında; ... sanıkların, ... vergi tekniği raporuyla sahte fatura düzenlediği tespit edilen .... Şti., ... vergi tekniği raporuyla sahte fatura düzenlediği tespit edilen ... ..., vergi tekniği raporuyla sahte fatura düzenlediği tespit edilen ..., vergi tekniği raporuyla sahte fatura düzenlediği tespit edilen ... ’a ait faturaları ilgili dönem KDV beyannamelerinde kullanarak indirim konusu yaptığı, mükellef kurumun 2009 hesap dönemi içerisinde KDV dahil toplam 453.156,84 TL tutarındaki emtia alışını belirtilen sahte belgelerle belgelendirdiği, söz konusu bu faturaların KDV hariç tutarının satılan mamuller maliyetine oranının %40, ilgili dönemdeki KDV indirimine oranının ise %99 olarak belirlendiği bilgilerine yer verilmesi, aynı raporda ayrıca faturalardaki emtia alışlarına ilişkin ödemelerin nakit olarak yapılması ve sahte fatura kullanım oranının çok yüksek olması nedeniyle mükellef kurumun sahte faturaları bilerek kullandığı kanaatine varıldığının belirtilmesi, faturaları düzenleyen firmalar hakkında hazırlanan ve dosya içerisine getirtilen ... vergi tekniği raporlarında, .... Şti., ... ..., ... ve ... ’ın 2009 yılında düzenledikleri belgelerinin sahte belge mahiyetinde olduğu tespitlerinin yer alması, ... bilirkişi raporunda da, .... Şti.nin kanuni temsilcisi olan sanıkların, sahte fatura düzenleyicisi oldukları vergi tekniği raporları ile tespit edilen ... ..., ... ve ... isimli şahıs firmaları ile .... Şti.den aldıkları faturaları Şirketin yasal defterine kaydedip 2009 yılı ilgili dönemlerinde KDV beyannamesinde indirim konusu yaptıkları tespitlerine yer verilmesi, sanıkların da aşamalarda, adı geçen firmalarla ticari ilişkilerini ispatlar nitelikte bir belge ibraz edememelerinin yanı sıra firmaları ve yetkililerini tanımadıklarını ifade etmeleri karşısında; ... sanıkların, 2009 yılında sahte fatura kullanma eylemlerinin sabit olduğu,
-----------------------------------
Ceza Genel Kurulu, 22.09.2022, 2021/433 E., 2022/575 K.
Sahte fatura kullanma suçunun, gerçekte herhangi bir mal alım satımına dayanmayan fatura bilgilerinin kaydedildiği beyannamenin ilgili vergi dairesine verilmesiyle oluştuğu, bu itibarla sahte fatura kullanma suçları yönünden zincirleme suç hükmünün uygulanmasında kıstas olarak düzenlenen sahte fatura sayısının değil, farklı dönemlerde verilen beyanname sayısının dikkate alınmasının gerektiği cihetle; sanığın yetkilisi olduğu ...Şti. hakkında düzenlenen ... vergi inceleme raporu ile eki tutanakta yer alan; mükellef kurumun, ... vergi tekniği raporuyla sahte fatura düzenlediği tespit edilen... Şti.ye ait 04.05.2010, 11.05.2010, 18.05.2010 ve 26.05.2010 tarihli dört adet faturayı yevmiye defterine kaydettiği ve bu faturaları ilgili dönem KDV beyannamesinde kullanarak indirim konusu yaptığı yönündeki tespitler ile ... bilirkişi raporunda bulunan; sanığın suça konu dört adet faturayı Şirketin yasal defterine kaydedip 2010 yılının Mayıs ayı KDV beyannamesinde indirim konusu yaptığı şeklindeki tespit göz önünde bulundurulup suça konu faturaların tamamının 2010 yılının Mayıs ayında düzenlendiği, aynı ay içerisinde tek bir beyannameye konu edilerek kullanıldığı, belirtilen ay dışında farklı bir vergilendirme döneminin KDV beyannamesine konu edildiğine dair dosya kapsamında herhangi bir delil bulunmadığı hususları bir bütün hâlinde değerlendirildiğinde, dosya kapsamından sahte olduğu tespit edilen dört adet faturanın 2010 yılının Mayıs ayı KDV beyannamesine konu edilerek bu beyannamenin ilgili vergi dairesine verilmesi ile kullanıldığı anlaşıldığından ... zincirleme suç hükmünün uygulanma şartları bulunmadığı...
----------------------------------
SIK SORULAN SORULAR
1- Naylon Fatura Kesmenin Cezası Nedir?
Naylon fatura kesmenin cezası üç yıldan sekiz yıla kadar hapistir.
2- Sahte Fatura Kullanma Suçu Para Cezasına Çevrilir mi?
Ancak bir yıla kadar olan hapis cezaları adli para cezasına çevrilebildiğinden ve sahte kullanma suçunda hapis cezası bir yılı aştığından sahte fatura kullanma suçundan verilen ceza adli para cezasına çevrilemez.
3- Bilmeden Sahte Fatura Kullanma Durumunda Ne Yapılmalı?
Bilmeden fatura kullanıldığı ispat edilmelidir. Bunun birçok yöntemi vardır. Her olayın özelliğine göre farklı deliller ileri sürülerek bilmeden sahte fatura kullanıldığı ispatlanabilir.